Trong thế giới kinh doanh hiện đại, hai thuật ngữ Sales (bán hàng) và Marketing (tiếp thị) thường xuyên được nhắc đến và đôi khi bị nhầm lẫn. Rất nhiều người – kể cả những người làm việc trong ngành – vẫn chưa thực sự hiểu rõ ranh giới và vai trò riêng biệt của hai bộ phận này. Tuy nhiên, để một doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tăng trưởng bền vững, sự hiểu biết và phối hợp nhịp nhàng giữa Sales và Marketing là điều không thể thiếu.
Khi một doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tăng trưởng doanh số, lý do thường bắt nguồn từ một trong hai điều: Marketing không hiệu quả, hoặc Sales không tối ưu chuyển đổi. Tuy nhiên, vấn đề lớn hơn nằm ở chỗ: hai bộ phận này không “nói chuyện” được với nhau.
Trong thời đại dữ liệu và công nghệ lên ngôi, hiểu đúng – làm đúng – và phối hợp đúng giữa Marketing và Sales là điều bắt buộc. Bài viết này không chỉ giúp bạn phân biệt hai vai trò này một cách lý thuyết, mà còn cung cấp cách tư duy, quy trình phối hợp và ứng dụng thực tiễn trong vận hành doanh nghiệp.
Marketing hiện đại vượt xa khái niệm “quảng bá sản phẩm”. Đó là một chuỗi các hoạt động chiến lược nhằm thấu hiểu, tạo dựng và duy trì giá trị với khách hàng. Philip Kotler định nghĩa: “Marketing là quá trình xã hội mà qua đó cá nhân và nhóm nhận được cái họ cần và muốn thông qua việc tạo ra, cung cấp và trao đổi giá trị với người khác.”
Nghiên cứu thị trường: Không thể tiếp thị hiệu quả nếu không hiểu thị trường. Các công cụ như khảo sát, phân tích dữ liệu hành vi, Google Trends,… giúp xác định rõ insight khách hàng.
Định vị thương hiệu và xây dựng thông điệp: Marketing thành công là truyền đúng thông điệp đến đúng người vào đúng thời điểm.
Triển khai chiến dịch đa kênh: SEO, SEM, Social, Email, Content Marketing, Automation, Influencer, OOH,…
Đo lường & tối ưu liên tục: Sử dụng KPIs, A/B Testing, Attribution Model để điều chỉnh hướng đi.
Một người bán hàng giỏi không đơn thuần “thuyết phục mua hàng”, mà là giúp khách hàng nhìn thấy giá trị thật sự từ giải pháp mình cung cấp. Quy trình bán hàng ngày nay mang tính tư vấn cao hơn, cá nhân hóa hơn và tập trung vào xây dựng mối quan hệ.
Lead qualification: Xác định xem khách hàng có phù hợp không qua các mô hình như BANT (Budget, Authority, Need, Timeline).
Sales discovery: Tìm hiểu sâu về pain points, nhu cầu và mục tiêu của khách.
Tư vấn giải pháp: Gắn giải pháp với mục tiêu cụ thể của khách.
Xử lý từ chối: Trả lời thuyết phục và chuyên nghiệp các thắc mắc hoặc phản đối.
Chốt hợp đồng: Đàm phán, ký kết, triển khai.
Follow-up và chăm sóc sau bán: Tạo điều kiện cho tái mua và giới thiệu.
| Tiêu chí | Marketing (Tiếp thị) | Sales (Bán hàng) |
|---|---|---|
| Tầm nhìn | Dài hạn: xây dựng hình ảnh và lòng tin thương hiệu | Ngắn hạn: đạt doanh số, tăng trưởng nhanh |
| Mối quan hệ với khách hàng | Một-nhiều (One-to-many) | Một-một (One-to-one) |
| Thời điểm tham gia | Trước khi khách có ý định mua | Sau khi khách đã thể hiện sự quan tâm |
| Thông điệp chính | Giá trị, cảm xúc, giải pháp dài hạn | Lợi ích cụ thể, tính năng sản phẩm, ROI |
| Chỉ số đo lường | Traffic, conversion rate, brand recall | Closing rate, average deal size, sales cycle |
| Công nghệ hỗ trợ | Google Ads, HubSpot, Ahrefs, email tool | CRM (Salesforce, Pipedrive), Call tools |
Marketing: “Tôi tạo ra hàng trăm leads, nhưng đội Sales không theo kịp hoặc chốt kém.”
Sales: “Leads chất lượng thấp, không đúng đối tượng.”
Smarketing = Sales + Marketing Alignment. Một chiến lược tối ưu giúp hai đội ngũ:
Chia sẻ KPIs chung (ví dụ: từ số leads đến doanh thu)
Cùng xây dựng ICP (Ideal Customer Profile)
Thiết lập SLA (Service Level Agreement) – cam kết 2 bên:
Marketing cam kết số lượng và chất lượng leads/tháng
Sales cam kết tỷ lệ theo sát, thời gian phản hồi, chốt đơn
Doanh nghiệp A chuyên cung cấp dịch vụ phần mềm kế toán cho SME.
Marketing team:
Làm nội dung blog “7 lý do doanh nghiệp nhỏ cần phần mềm kế toán”
Chạy Facebook lead ads tặng mẫu báo cáo tài chính
Sử dụng chatbot Zalo để thu thập thông tin (tên, ngành nghề, quy mô)
Sales team:
Nhận danh sách leads đã được Marketing phân loại (MQL → SQL)
Gọi điện tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu
Cung cấp bản demo cá nhân hóa cho khách hàng
Gửi proposal và follow-up qua Zalo hoặc email
???? Kết quả: Tỷ lệ chuyển đổi từ lead → khách tăng từ 5% lên 18% trong 3 tháng.
| Mục đích | Công cụ đề xuất |
|---|---|
| Quản lý quan hệ khách hàng (CRM) | HubSpot CRM, Zoho, Salesforce, CRMVIET |
| Tự động hóa Marketing | ActiveCampaign, GetResponse, Mailchimp |
| Theo dõi hành vi khách hàng | Hotjar, Google Analytics, Plerdy |
| Đồng bộ dữ liệu & phân tích | Looker Studio (Data Studio), Zapier, Power BI |
| Giao tiếp nội bộ nhanh chóng | Slack, Microsoft Teams |
| Sai lầm | Hậu quả | Cách khắc phục |
|---|---|---|
| Marketing không hiểu khách hàng cuối cùng | Tạo nội dung sai insight, không ai quan tâm | Sales chia sẻ “tình huống thực tế” giúp Marketing điều chỉnh |
| Sales không cập nhật hành vi khách | Gọi sai thời điểm, tư vấn không đúng nhu cầu | Kết hợp dữ liệu từ CRM và hành vi digital (email mở, link click) |
| Hai team dùng phần mềm khác nhau | Mất dữ liệu, không đồng bộ trải nghiệm khách hàng | Dùng chung CRM tích hợp, tránh silo dữ liệu |
Trong thế giới kinh doanh hiện đại:
Marketing không chỉ tạo leads, mà cần chịu trách nhiệm cho doanh thu.
Sales không chỉ chốt đơn, mà cần xây dựng mối quan hệ bền chặt với khách hàng.
Doanh nghiệp thành công là doanh nghiệp kết nối chặt chẽ giữa chiến lược thương hiệu và chiến thuật bán hàng. Sự gắn kết giữa Sales và Marketing chính là nền tảng để xây dựng một cỗ máy tăng trưởng thực thụ.
Hãy bắt đầu từ việc:
Định nghĩa lại chân dung khách hàng mục tiêu
Thiết lập bộ chỉ số và mục tiêu chung
Đồng bộ công cụ làm việc và dữ liệu khách hàng
Tổ chức các buổi chia sẻ định kỳ giữa hai bộ phận
